Jij en de bij
Iedereen kan helpen
Bijen zijn levensnoodzakelijk voor mensen. 75% van de landbouwgewassen is afhankelijk van insectenbestuiving. Bijen, zowel wilde bijen als honingbijen, spelen daar een belangrijke rol in. De groeiende bijensterfte is een bedreiging. Die staat niet los van ‘klimaatverandering’, inderdaad. Maar dat klinkt ver van ons bed. Het antwoord moet van ‘verschillende niveaus’ komen, dat klopt. Maar daarmee voelen we ons ook niet aangesproken. Nochtans kan iedereen helpen. Moeilijk? Helemaal niet. Wil je iets doen voor het klimaat, voor de bijen? Heel simpel, … begin in uwen hof! Maak van je tuin een stapsteen in de natuur. Heb je geen tuin? Geen probleem: meer terrassen of vensterbanken met bijenvriendelijke planten of bloeiende kruiden zijn ook een stap vooruit. Het kleinste beetje helpt wanneer zoveel mogelijk mensen meedoen! Als we ons met velen engageren, ontstaan er groene linten in het groenblauw netwerk van natuur en water. Zo helpen we meteen vele diersoorten. De bedreigingen voor de bijen zijn geen geïsoleerd probleem.
Dat inzicht is belangrijk maar op deze site leggen we de focus vanzelfsprekend op de bijen: wilde bijen en honingbijen. Wat hebben zij nodig? Het antwoord is kort samen te vatten: een omgeving waar ze zich goed voelen met nestgelegenheid en voedsel.
Gezonde omgeving
In een bijenvriendelijke tuin zijn bestrijdingsmiddelen uit den boze. Ofwel worden de bijen erdoor vergiftigd en sterven ze ofwel worden ze uit hun evenwicht gebracht waardoor ze meer vatbaar worden voor ziektes. Dit betekent dat we op een andere manier naar onze tuin moeten kijken, naar het gazon, het onkruid, de beplanting, de verhardingen, … Een bijenvriendelijk gazon wordt niet -volledig- gemaaid vóór de maand juni, wordt niet bemest of geverticuteerd. Het wordt nooit te kort gemaaid en nooit volledig. Door het gras langer te laten is het meer bestand tegen droogte. Afwisselend mogen stroken of cirkels blijven staan waar het aanwezige ‘leven’ zich kan terugtrekken. Er groeien ‘spontaan’ bloemen in de verarmde grond en gans het seizoen mogen er klaverbloemen bloeien.
Onkruid sproeien we niet kapot. Veel van wat we onkruid noemen is kruid dat mooie en bijenvriendelijke bloemen levert. Het onderscheid maken is een leerproces. Observeer vooral het ‘leven’ dat rond de plantjes hangt. Groeit er toch te veel kruid op de paden dan is wegbranden een mogelijke oplossing. Misschien lukt het je wel om paardenbloemen toe te laten. Bijen zijn er dol op en daarenboven is paardenbloemhoning heerlijk!
Nestgelegenheid
Drinkplekken
Voedsel
Tekort aan planten met een hoog gehalte aan nectar en stuifmeel is een groot probleem. Lange droogteperiodes versterken dit probleem. Lijsten met bijenvriendelijke planten zijn gemakkelijk op gespecialiseerde websites van plantenkwekers en van ‘Week van de bij’ terug te vinden. Het is tegenwoordig in om eenjarige bloemenmengsels uit te zaaien. Dit is echter maar een fractie van de oplossing. Op de website van de ‘Week van de bij’ wordt dit het voorgerecht genoemd.
Maar de bijen, die hebben een heel buffet nodig. Er moet voldoende variatie zijn in het voedselaanbod op verschillende vlakken: in bloeitijd, in hoogte (gelaagdheid)… Zo ontstaat er, …. jawel, ‘biodiversiteit’. Om de gelaagdheid te verduidelijken hebben we ook maar één slogan nodig: ‘Maak van 1 m² tuin 1m³ biodiversiteit!’. Vaste planten, bloeiende struiken, gemengde hagen, klimplanten en nectar en stuifmeelbomen, groendaken, … gebruik in je tuin zoveel mogelijk van deze elementen. Kies planten die rendabel zijn voor bijen vanaf het voorjaar tot het najaar. Hou rekening met de zonrichting. Een praktische tip? Maak een plantenlijst, niet in alfabetische volgorde, maar in volgorde van de bloeitijd. Vermeld ook de hoogte van de volwassen plant, dit helpt bij de schikking in je tuin: van laag naar hoog, de eerste bloeiers eerder achteraan, … Laat geen zwarte grond over, vul die op met een bloeiende bodembedekker. Zin om te beginnen? Om plannen te maken is het altijd het goeie moment, om aan te planten is het najaar het meest geschikt.
Droogtebestrijding
